ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه شخص دیگری بدون رضایت او مال غیر منقول او را مثل خانه زمین از طرفی خارج کرده و بازگشت تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌نماید
شرایط تصرف عدوانی
1. خواهان (شکایت کننده) باید سابق بودن تصرفات خود را بر ملک ثابت نماید (اثبات مالکیت لازم نیست).
2. خواهان (شکایت کننده) باید ثابت کنند که تصرفات شخصی که بر علیه آن شکایت کرده است بعد از تصرف وی بوده است.
3. خواهان (شکایت کننده) باید ثابت کنند که تصرفات خوانده(کسی که بر علیه شکایت شده است) بر خلاف حکم قانون یا اجازه خواهان یا قائم مقام یا وکیل وی بوده است.
در صورتی که ثابت شود با اذن و اجازه خواهان ،خوانده متصرف ملک شده طرح دعوای تصرف عدوانی ممکن نیست.
4. طرح دعوای تصرف عدوانی فقط در اموال غیر منقول (از جمله زمین خانه ملک و غیره) ممکن خواهد بود.
“نکات مهم”
1. طرح دعوای تصرف عدوانی ممکن است توسط امین مستأجر یا مباشر باشد و ممکن است اصلا سمت قانونی در تصرفات نداشته باشد و خود غاصب باشد. بنابراین آنچه مورد نظر است سبق تصرف است نه چگونگی تصرف ممکن است مشروط یا نامشروع باشد.
2. مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی دادگاه عمومی حقوقی است.
از لحاظ صلاحیت محلی دعوا باید در دادگاهی رسیدگی شود که مال غیر منقول در حوزه آن واقع شده است.
3. طرح دعوای تصرف عدوانی مستلزم تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی معادل دعاوی غیر مالی است و باید خارج از نوبت رسیدگی شود.
4. در دعوای تصرف خواهان (شکایت کننده) قبل از صدور رای می تواند تقاضای دستور موقت نماید.
اگر دادگاه دلایل غیر موجه تشخیص دهد، دستور جلوگیری از ایجاد آثار تصرف و یا تکمیل ساخت و ساز از قبل احداث بنا یا کاشتن درختان و یا کشت و زرع یا از بین بردن آثار موجود و یا جلوگیری از ادامه مزاحمت و ممانعت از حق را در ملک مورد دعوا صادر خواهد کرد.
شیوه اجرای حکم دعوای تصرف عدوانی
ماده 175: “در صورتی که رای صادره مبنی بر رفع تصرف عدوانی باشد، بلافاصله با دستور مرجع صادرکننده توسط اجراییه ی دادگاه یا ضابطین دادگستری اجرا خواهد شد و درخواست تجدید نظر مانع اجرا نمی شود.
در صورت فسخ رای در مرحله تجدیدنظر اقدامات اجرایی به دستور دادگاه اجرا کننده حکم به حالت قبل از اجرا می شود .
در صورتی که مالی که در مورد آن حکم داده شده است عین معین بوده و استعداد آن ممکن نباشد مثل یا قیمت آن وصول و تعدی خواهد شد.”
